Ptaki widzą świat inaczej niż ludzie. Wynika to z innej budowy ich gałek ocznych, co jest z kolei konsekwencją szeregu przystosowań środowiskowych. Ptaki widzą świat w bardziej jaskrawych kolorach, a fakty dotyczące budowy ptasich oczu zaskakują i wskazują na ich doskonałe przystosowania do lotu, życia wśród koron drzew, zdobywania pożywienia czy partnera. Do najciekawszych i najcenniejszych przystosowań należą:
- Dwa silne mięśnie wzrokowe, które umożliwiają zmianę krzywizny rogówki i soczewki (u ludzi możliwa jest zmiana tylko krzywizny soczewki)
- Siatkówka (najlepiej rozwinięta spośród wszystkich zwierząt): posiada dodatkowe czopki do wyłapywania promieniowania UV – światła pierwszego i ostatniego w ciągu dnia – co pozwala ptakom na aktywność wczesnoporanną i o zmierzchu. Dodatkowo siatkówka zawiera dwie lub nawet trzy plamki żółte tzw. obszary ostrego widzenia.
- Grzebień – specjalny twór, którego zadaniem jest odżywianie i dostarczanie tlenu do gałek ocznych (u człowieka tę funkcję pełni jedynie naczyniówka).
- Widzenie tetrachromatyczne – czopki wrażliwe są na cztery różne wiązki światła: światło zielone, czerwone i niebieskie oraz ultrafioletowe.
- Trzecia powieka (migotka) – zwilża oko bez konieczności zamykania – dlatego nie następuje utrata widzenia nawet na ułamek sekundy
Dlaczego ptaki uderzają o szyby?
Nawet najbardziej zaawansowana budowa oczu ptaków nie chroni ich przed kolizjami ze szklanymi powierzchniami. Wynika to z dwóch przyczyn. Po pierwsze szyby są dla ptaków niewidoczne ze względu na swoją przeźroczystość. Ptaki rozbijają się o szklane powierzchnie próbując dotrzeć do miejsc dla nich atrakcyjnych tj. miejsca odpoczynku, schronienia, żerowania, czatowania, wodopoju itp. (zdjęcia poniżej). Ponieważ ptaki nie potrafią rozpoznać bariery jaką jest szyba lecąc do tych miejsc ulegają kolizji. Podobnie działa wzrok ludzi, dla których szklana bariera w środowisku, w którym się jej nie spodziewają jest niewidoczna. Jednak w przypadku ludzi zwykle istnieje świadomość występowania bariery jaką jest szyba.
Przezroczystość szyb. |
Druga przyczyna kolizji ptaków z szybami to tzw. „efekt lustra”. Ptaki widzą w szybie odbicie obrazu znajdującego się naprzeciw szyby. W przypadku gdy są to dla ptaków miejsca atrakcyjne dochodzi do kolizji. Niezależnie bowiem od warunków pogodowych niemal każdy rodzaj szkła odzwierciedlać może elementy środowiska np. chmury, drzewa, budynki, okoliczną roślinność (zdjęcia poniżej).
Efekt lustra powodowany przez szyby w środowisku. |